Nâng niu những dòng Thư gửi mẹ

Nâng niu những dòng Thư gửi mẹ 

TT - “Tôi bắt đầu chấm bài văn của Hiếu lúc 22g30. Những câu văn chân thành của Hiếu khiến tôi không thể cầm được nước mắt. Khó có thể diễn tả thành lời tâm trạng của tôi lúc đó. Chỉ biết tôi cần phải chia sẻ điều này với ai đó”.

Đó là bài văn điểm 9 của Nguyễn Trung Hiếu (ảnh), học sinh lớp 11 chuyên lý Trường THPT Hà Nội - Amsterdam.

Cô Đặng Nguyệt Anh, giáo viên dạy văn lớp 11A1 Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, nhớ lại thời điểm mình tiếp cận với bài viết của cậu học trò gầy nhỏ.

Yêu thương lan tỏa

“Tôi nhìn đồng hồ. Còn 5 phút nữa là 23 giờ đêm. Nhưng tôi không thể kìm lòng và đã nhắn tin cho cô Đào Phương Thảo, cô giáo chủ nhiệm lớp 11 chuyên lý. Chúng tôi nói chuyện với nhau rất lâu trong sự xúc động mãnh liệt. Tôi cũng gọi chồng tôi khi đó đang ngủ trở dậy để đọc bài. Hai vợ chồng ngồi im lặng rất lâu vì quá xúc động. Hai ngày sau, tôi vẫn không thoát khỏi trạng thái bần thần”- cô Nguyệt Anh kể lại.

Cô giáo dạy văn cho lớp chuyên lý đã lập tức trao đổi về những gì cô biết với ban giám hiệu Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam và công đoàn trường để quan tâm hơn đến Hiếu. Một cách khéo léo, khi đề nghị Hiếu ra ngoài làm một việc khác, cô đã đọc bài văn cho cả lớp nghe. Hiếu không hề biết rằng gần như cả lớp chuyên lý đã khóc. Nhưng cô giáo và các bạn đã cố gắng tránh gây tổn thương bằng cách chỉ lặng lẽ chia sẻ với Hiếu bằng nhiều cách khác nhau, không bình luận, không trao đổi ồn ào.

Là một trong những giáo viên thường lựa chọn ra đề kiểm tra theo hướng mở, cô Nguyệt Anh giải thích: “Tôi không muốn dạy học văn là chỉ dạy văn bản trong sách giáo khoa, mà tạo điều kiện cho học sinh bộc lộ suy nghĩ, tình cảm, quan niệm về các vấn đề trong cuộc sống. Đề văn càng gần gũi với học sinh, càng khơi dậy hứng thú của các em. Đó là một “kênh” để hiểu và chia sẻ thêm với học sinh của mình”.

“Bài văn này tôi cho học sinh làm ở nhà. Trong khi các em đều sử dụng máy tính để viết bài thì Hiếu viết bằng tay. Sau này, tôi mới biết nhà Hiếu không có máy tính để làm bài”- cô Nguyệt Anh kể.

Trong phần văn nghị luận của lớp 11, khi yêu cầu học sinh làm bài tập kiểm tra ở nhà, cô Nguyệt Anh lựa chọn cách ra đề mở “Nêu quan điểm của anh (chị) về vai trò của đồng tiền trong cuộc sống”. “Thật ra, đề tài này đã được tôi hẹn trước với học sinh từ năm lớp 10. Học sinh có thể có những cách nghĩ khác nhau về đồng tiền. Việc yêu cầu học sinh như vậy cũng là cách để có thể gián tiếp tác động đến suy nghĩ, cách sống của học sinh” - cô Nguyệt Anh cho biết.

Sự đồng cảm của nhiều học sinh Trường Hà Nội - Amsterdam qua bài văn trên chứng tỏ các em đã không thờ ơ, đã biết cảm thông và trân trọng Hiếu, chứng tỏ nghị lực của Hiếu đã chạm đến trái tim nhiều học sinh. Đây là nhận xét của một số thầy cô giáo ở Trường Hà Nội - Amsterdam.

“Chúng tôi không sốc...”

“Không phải đợi đến khi báo chí đăng bài văn của Nguyễn Trung Hiếu, nhà trường, các thầy cô và nhiều bạn bè của Hiếu đã biết trước về cảnh ngộ của em”- thầy Phạm Văn Đại, hiệu trưởng nhà trường, cho biết.

Hiếu là một trong những trường hợp học sinh được thầy cô, ban đại diện phụ huynh rất quan tâm. Nhưng Hiếu là cậu bé rất nhạy cảm, giàu lòng tự trọng. Hiếu đã nhiều lần từ chối sự giúp đỡ vật chất từ người khác. “Chính vì vậy, khi biết chuyện của Hiếu, tôi, cô giáo chủ nhiệm, bạn bè trong lớp rất thận trọng. Đây là điều lý giải vì sao Hiếu chỉ chấp nhận “vay tiền của thầy cô giáo, khi nào thành đạt sẽ xin trả lại” mà không muốn nhận sự giúp đỡ vật chất trực tiếp” - cô Nguyệt Anh nói.

“Chúng tôi không sốc vì biết rõ hoàn cảnh của Hiếu và cả cá tính của em. Nhà trường giúp đỡ Hiếu như giúp đỡ nhiều em học sinh khác, nhưng chúng tôi rất thận trọng tránh những tổn thương, mặc cảm”- cô Nguyệt Anh chia sẻ khi đề cập đến phản ứng của thầy cô, bạn bè Hiếu sau khi câu chuyện về Hiếu được nhiều người biết tường tận.

“Em có thể tự lo”

Sau một ngày bỗng dưng được quá nhiều người quan tâm, Nguyễn Trung Hiếu tâm sự: “Em cảm ơn và trân trọng tình cảm của mọi người. Nhưng số tiền mà mọi người gửi đến giúp đỡ, em chỉ dành phần nhỏ để thuốc thang cho mẹ, còn lại sử dụng để giúp đỡ các bạn học sinh khó khăn khác thông qua chương trình “Thắp sáng bản em” mà em đang tham gia làm tình nguyện, xây dựng tủ sách cho trẻ em Mường Tè. Chắc chắn bố mẹ sẽ hiểu vì bố mẹ sống vì em. Em vui vì đem lại niềm vui cho người khác thì bố mẹ sẽ ủng hộ. Riêng bản thân em, em có thể tự lo được cho mình. Em sẽ cố gắng học tốt, sống tốt để không phụ lòng tốt của mọi người”.

VĨNH HÀ - NGỌC HÀ (Tuổi Trẻ)

Thư gửi mẹ của Nguyễn Trung Hiếu

Mẹ thân yêu của con !

“Trời ơi là trời ! Anh ăn đi cho tôi nhờ, đừng có nhịn ăn sáng nữa. Đừng có dở hơi đi tiết kiệm mấy đồng bạc lẻ thế, anh tưởng rằng thiếu tiền như thế thì tôi chết à ?”. Đó là những “điệp khúc” mẹ cất lên hàng ngày dạo gần đây vì con quyết định nhịn ăn sáng đi học để tiết kiệm chút tiền cho mẹ, cho gia đình. Có lúc mẹ còn gắt lên, hỏi con “Sao cứ phải đắn đo khổ sở về tiền đến thế nhỉ ?” . 

Mẹ ơi, những lúc ấy mẹ đang giận nên con không dám cãi lại. Nhưng giờ đây con muốn được bày tỏ lòng mình rằng tại sao con lại có những suy nghĩ, hành động kì lạ như vậy. Vâng, tất cả là vì tiền. Chỉ đến tận bây giờ con mới nhận ra cả một quãng thời gian dài trước đó con đã non nớt, ngây thơ biết chừng nào khi nghĩ về tiền. Cách đây 8 năm bệnh viện đã chuẩn đoán mẹ bị suy thận mãn tính độ 4 (độ cao nhất về suy thận). 8 năm rồi nhà ta đã sống trong túng thiếu bần hàn, vì bố mẹ không kiếm được nhiều tiền lại phải dành tiền cho mẹ đi chạy thận. Nhưng bố mẹ vẫn cho con tất cả những gì có thể, và cậu bé học trò như con cứ vô tư đâu biết lo gì. 

Hồi học tiểu học, tiền bạc đối với con là một cái gì đó rất nhỏ, nó là những tờ giấy với đủ màu có thể dùng để mua cái bánh, cái kẹo, gói xôi hay cái bánh mì … Con đâu có ngờ tiền chính là yếu tố quyết định sinh mạng mẹ mình, là thứ bố mẹ phải hàng ngày chắt bóp và bao người thân gom góp lại để trả cho từng ca lọc máu cho mẹ tại bệnh viện Bạch Mai, là thứ càng làm mẹ thêm đau đầu suy nghĩ khi mẹ buộc phải nghỉ việc làm vì điều kiện sức khỏe không cho phép. 

Rồi đến khi con học lớp 8, mẹ càng ngày càng yếu và mệt, phải tăng từ 2 lên 3 lần lọc máu/ tuần. Những chỗ chích ven tay của mẹ sưng to như hai quả trứng gà, nhiều hôm máu thấm ướt đẫm cả tấm băng gạc. Do ảnh hưởng từ suy thận mà mẹ còn bị thêm viêm phổi và suy tim. Rồi ông lại bị ốm nặng, bố phải nghỉ việc ở nhà trông ông, nhà mình vì thế càng trở nên túng quẫn, mà càng túng thì càng khổ hơn. Tờ một trăm ngàn hồi ấy là một thứ gì đó xa xỉ với nhà mình. Cũng từ dạo ấy, đầu óc non nớt của con mới dần vỡ lẽ ra rằng tiền bạc chính là mồ hôi, nước mắt, là máu (theo đúng nghĩa đen của nó, vì có tiền mới được chạy thận lọc máu mà) và bao nỗi niềm trăn trở lo lắng của bố và mẹ. 

Hôm trước con có hỏi quan điểm của mẹ về tiền bạc thế nào để con có thêm ý viết bài làm văn nghị luận cô giao. Mẹ hơi ngạc nhiên vì câu hỏi đường đột ấy. Rồi mẹ chỉ trả lời với 3 từ gọn lỏn “Mẹ ghét tiền”. Nếu con còn thơ dại như ngày nào, hay như một người ngoài nào khác thì chắc con đã ngạc nhiên lắm. Nhưng giờ đây con cũng đồng ý với mẹ : con cũng ghét tiền. Bởi vì nó mà mẹ phải mệt mỏi rã rời sau mỗi lần đi chạy thận. Mẹ chạy thận 3 lần mỗi tuần, trước đây bố đưa đón mẹ bằng xe đạp nhưng rồi mẹ bảo đi thế khổ cả hai người mà còn phải chờ đợi mất ngày mất buổi của bố nữa nên mẹ chuyển sang đi xe ôm. Nhưng đi xe ôm mất mỗi ngày mấy chục, tốn tiền mà lại chẳng kiếm đâu ra, mẹ quyết định đi xe buýt. Mỗi khi về nhà, mẹ thở hổn hển, mẹ lăn ra giường lịm đi không nói được câu gì. Con và bố cũng biết là lúc ấy không nên hỏi chuyện mà nên để yên cho mẹ nghỉ ngơi. Tám năm rồi, tám năm chứng kiến cảnh ấy nhưng con vẫn chưa bao giờ có thể quen được. Con chỉ biết đứng từ xa nhìn mẹ, và nghiến răng ước “giá như có dăm chục ngàn cho mẹ đi xe ôm thì đâu đến nỗi !”. 

Con bỗng ghét, thù đồng tiền. Con bỗng nhớ hồi trước, khi mẹ vẫn nằm trong viện. Ba người bệnh chen chúc chung nhau một chiếc giường nhỏ trong căn phòng bệnh ngột ngạt và quá tải của bệnh viện Bạch Mai. Con đã ngây thơ hỏi mẹ “Sao mẹ không vào phòng bên kia, ở đấy mỗi người một giường thoải mái lại có quạt chạy vù vù, có tivi nữa ?”. Mẹ chỉ nói khẽ “cha tổ anh. Đấy là phòng dịch vụ con ạ”. Con lúc ấy chẳng hiểu gì. Nhưng rồi con cũng vỡ lẽ ra rằng đó là phòng mà chỉ những ai rủng rỉnh tiền thì mới được vào mà thôi. Còn như mẹ thì không được. Con căm nghét đồng tiền vì thế.

Con còn sợ đồng tiền nữa. Mẹ hiểu con không ? Con sợ nó vì sợ mất mẹ. Mẹ đã phải bốn lần đi cấp cứu rồi. Những người suy thận lâu có nguy cơ tử vong cao vì huyết áp dễ tăng, máu dồn vào dễ làm tắc ống khí quản và gây tắc thở. Mẹ thừa biết điều này. Nhiều người bạn mẹ quen trong “xóm chạy thận” đã phải chịu những cái kết bi thảm như thế. Nhiều đêm con bỗng choàng tỉnh dậy, mồ hôi đầm đìa mà lạnh toát sống lưng bởi vừa trải qua một cơn ác mộng tồi tệ … 

Con sợ mẹ lại phải đi cấp cứu, và sợ nhỡ nhà mình không đủ tiền để nộp viện phí thì con sẽ mất đi người thân yêu nhất trong cuộc đời này. Mỗi buổi mẹ đi chạy thận là mỗi buổi cả bố và con đều phấp phỏng, bồn chồn, lo lắng. Mẹ về muộn là lòng con nóng như lửa đốt, còn bố thì cứ đi đi lại lại và luôn hỏi “bao giờ mẹ mày mới về?”. Với con cơ hội là 50/50, hoặc là mẹ chạy thận an toàn và về nhà, hoặc là … 

Con lo sợ hơn khi đọc báo thấy bảo có người không đủ tiền trả phần ít ỏi chỉ là 5% bảo hiểm y tế, tiền thuốc men mà phải về quê “tự điều trị”. Với những bệnh nhân phải chạy thận, như thế đồng nghĩa là nhận bản án tử hình, không còn đường sống. Con bỗng hoảng sợ tự hỏi nếu không còn BHYT nữa thì sao? Và nếu ông mất thì sao? Chi tiêu hàng ngày nhà mình giờ đây phần nhiều trông chờ vào tiền lương hưu của ông, mà ông thì đã già quá rồi …

Mẹ ơi, tiền quan trọng đến thế nào với gia đình mình thì chắc mẹ hiểu rõ hơn con. Cứ nghĩ đến tiền là con lại nhớ đến những đêm bố mất ngủ đến rạc cả người, nhớ đến những vết chích ven sưng to như quả trứng gà của mẹ, nhớ đến cả thìa đường pha cốc nước nóng con mang cho mẹ để mẹ uống bồi bổ mỗi tối. Mẹ chắt chiu đến mức sữa ông thọ rẻ tiền mà cũng không mua để tự bồi dưỡng sức khỏe cho mình. 

Con sợ tiền mà lại muốn có tiền. Con ghét tiền mà lại quý tiền nữa mẹ ạ. Con quý tiền và tôn trọng tiền bởi con luôn biết ơn những người hảo tâm đã giúp nhà mình. Từ những nhà sư tốt bụng mời mẹ đến chùa vào cuối tuần, những cô bác ở Hội chữ thập đỏ quyên góp tiền giúp mẹ và gia đình mình. Và cả những người bạn xung quanh con, dù chưa giúp gì được về vật chất, tiền bạc nhưng luôn quan tâm hỏi thăm sức khỏe của mẹ… Nhờ họ mà con cảm thấy ấm lòng hơn, vững tin hơn. 

Con cảm thấy bất lực ghê gớm và rất cắn rứt lương tâm khi mẹ không đồng ý với các kế hoạch của con. Đã có lúc con đòi đi lao động, đi làm gia sư hay đi bán bánh mì “tam giác” như mấy anh sinh viên con quen để kiếm tiền giúp mẹ nhưng mẹ cứ gạt phăng đi. Mẹ cứ một mực “tống” con đến trường và bảo mẹ chỉ cần con học giỏi thôi, con giỏi thì mẹ sẽ khỏe.

Vâng, con xin nghe lời mẹ. Con vẫn đến trường. Con sẽ cố gắng học thật giỏi để mẹ và bố vui lòng. Nhưng mẹ hãy để con giúp mẹ, con đã nghĩ kĩ rồi, không làm gì thêm được thì con sẽ nhịn ăn sáng để tiết kiệm tiền. Không bán bánh mì được thì con sẽ ăn cơm với muối vừng. Mẹ đừng lo mẹ ạ, mẹ hãy an tâm chạy chữa và chăm sóc cho bản thân mình. Hãy để con được chia sẻ sự túng thiếu tiền bạc cùng bố mẹ. Vậy con khẩn thiết xin mẹ đừng cằn nhằn la mắng con khi con nhịn ăn sáng. Mẹ đừng cấm đoán con khi con đi lấy chầy, cối để giã lạc vừng. Dù con đã sút 8 cân so với năm ngoái nhưng con tin rằng với sự thấu hiểu lẫn nhau giữa những người trong gia đình thì nhà ta vẫn có thể sống yên ổn để đồng tiền không thể đóng vai trò cốt yếu trong việc quyết định hạnh phúc nữa. 

Đứa con ngốc nghếch của mẹ

Nguyễn Trung Hiếu (HS lớp 11)