Nhìn lại nhân sự GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VN sau Đại hội
VII
26/11/2012 Thích Thanh Thắng
Giáo
hội Phật giáo Việt Nam đã tổ chức được Đại hội Phật giáo toàn quốc lần thứ VII
đúng như lịch trình. Đại hội được xem là "thành công" ở mức bình thường so với 6 nhiệm kỳ đã qua. Bởi hình thức
trang trí, kèm theo những màn chào mừng văn nghệ, thuyết giảng, triển lãm, nghi
thức đón rước, suy tôn diễn ra trong vòng 96 giờ đồng hồ ấy, dù có phần màu sắc
hơn, nhưng chưa nói lên
được những tin tưởng, lạc quan cho một nhiệm kỳ mới (5 năm) với nhiều những
thách thức đang đón chào Giáo hội ở phía trước.
Sửa chữa những thiếu sót của nhiệm kỳ trước, hình
thức suy tôn Đức Pháp chủ đã diễn ra xúc động qua lời huấn thị của Đức Pháp chủ.
Hòa thượng Thích Đức Nghiệp đã
chuyển được tinh thần và phần hồn của lời huấn thị ấy qua giọng đọc xuất thần của
mình. Chắc chắn Tăng Ni, Phật tử sẽ ghi nhớ mãi điều này.
Tuy
nhiên, theo Hiến chương
Giáo hội, Đức Pháp Chủ sẽ tại vị trọn đời, nên đúng ra không cần phải diễn lại
hình thức suy tôn sau mỗi nhiệm kỳ, mà Ngài chỉ cần xuất
hiện trong những thời khắc quan trọng của Đại hội để ban đạo từ, gửi thông điệp
là đủ.
Đáng
nói, thu hút sự chú ý của đa số Tăng Ni, Phật tử không phải ở những hình thức
trang hoàng kia, mà là sự vắng mặt của ngài Chủ tịch HĐTS và ngài Phó Chủ tịch
Thường trực, kiêm Trưởng
ban Tăng sự Trung ương.
Sự vắng mặt ấy trở nên không bình
thường và đó cũng là điểm
không thành công nhất của Đại hội nhiệm kỳ VII. Bởi chưa có một kỳ đại hội nào
mà hai chức danh quan trọng nhất trong HĐTS lại vắng mặt. Như vậy có khác gì
một đoàn tàu đang chạy mà không có đầu tàu kéo. Sự vắng mặt này chỉ ra những khủng
hoảng, yếu kém trong công tác nhân sự của Giáo hội, và cho thấy sự lo lắng, thiếu
tự tin của một nhóm lợi ích khi cố bảo vệ quan điểm "lưu nhiệm" trước
thực tiễn Hiến chương đã được tu chỉnh về quy định tuổi tác, nhiệm kỳ, kiêm nhiệm...
Những
chia rẽ, đổi thay nhân sự tại các đại hội tỉnh thành vừa qua, phần nào minh chứng
cho sự bất ổn trong khâu quy hoạch nhân sự, tạo tiền đề cho việc "chạy chức,
chạy quyền" một cách lộ liễu. Chưa bao giờ màn "chạy" nhân sự lại
ồn ào và tạo ra nhiều dư luận
trái chiều như nhiệm kỳ này. Rõ ràng, như chúng tôi từng phân tích, sự thiếu vắng một người
"cầm trịch" như Hòa thượng Thích Thanh Tứ đã bộc lộ những khoảng
trống quyền lực (sự quyết đoán) chưa thể lấp đầy. Chủ đề "Ổn định - Kế thừa
- Phát triển" đã tự bộc lộ những khủng hoảng, mà nhẽ ra trong xu thế chung
nó đang cần sự hy sinh lợi ích cá nhân, đột phá mạnh mẽ, để không lỗi nhịp với
bước đi thời đại.
Vẫn
chưa có những tìm hiểu, đánh giá độc lập của các các cơ quan chức năng quản lý
tôn giáo, cũng như Ban Tăng sự Giáo hội đối với hiện trạng phân chia ghế, phân
chia lãnh địa, đi kèm theo các quyền lợi khác nhau như đã và đang diễn ra. Tình trạng
cơ cấu nhân sự theo phân
phối "đệ tử ruột", "đệ tử y chỉ", "cơ cánh" đang
tạo ra sự ảo tưởng về quyền lợi cho các thế hệ đi sau, không hoàn toàn độc lập,
khách quan và dân chủ. Từ đó, dẫn đến hình thành thói quen
chạy chức, chịu chung chi, bao cấp để lấy lòng cấp trên...
Hình
thức "công cử" núp dưới uy quyền của một vài cá nhân trong Giáo hội không giúp giải quyết được
điều gì cho cái gọi là "ổn định", "kế
thừa" và "phát triển" ấy.
Hệ
quả nhãn tiền là đại biểu đã bị tước mất quyền biểu quyết ngay trong Đại hội. Dẫu biết rằng, dù có giơ tay
biểu quyết thì nhân sự cũng đã được ấn định, chẳng thay đổi
được gì, nhưng bao giờ hình
thức cũng phản ánh một nội dung nào đó. Sự tôn trọng tối thiểu dành cho đại biểu
là điều không được phép quên trong bất kỳ đại hội nào.
Chính
vì sự vắng mặt của nhị vị đứng đầu HĐTS mà nhân sự được rút ra ném vào một cách
tùy tiện, cảm tính cho đến giờ phút cuối. Nhưng người ta vẫn không khỏi nghi ngại,
liệu các ngài hiện diện thì có thay đổi được điều đó không? Chức vụ là trách
nhiệm để phục vụ Giáo hội, Tăng Ni, Phật tử và phụng sự đạo pháp, dân tộc, chứ
không phải chạy cho bằng được nó để dọa nạt, hơn thua với nhau.
Cá
nhân tôi rất ấn tượng với Thượng tọa Thích Thanh Quyết (dù chưa một lần giáp mặt), bởi Thượng tọa đã
chiến thắng chính mình khi dũng cảm gửi lá thư sám hối tới Thường trực HĐTS. Xét dưới khía cạnh cơ cấu,
giới thiệu và sắp đặt nhân sự (dù có sự can thiệp từ bên ngoài hay bên trong)
thì Giáo hội, nếu vì lợi ích chung, cần phải nhanh trí xứ
lý lá thư sám hối ấy, bằng cách
áp dụng nguyên tắc nâng đỡ "Win-Win" (cả hai cùng thắng).
Bởi ngay từ khi bắt đầu cuộc vận hành, Giáo hội chúng ta
đã "sắp đặt" chỗ ngồi cho chính quyền trong bất
cứ cuộc họp nào của Giáo hội. Đó vừa là sự tin tưởng, tôn trọng lẫn nhau, vừa là sự thống nhất về tổ chức
và chỉ đạo (dù còn có những ý kiến khác).
Đáng
tiếc, cái cơ chế "cùng tham dự" ấy chưa phải là một quy hoạch chiến lược thực thụ từ cả phía
Chính quyền lẫn Giáo hội, nên dẫn đến tình trạng trống đánh
xuôi kèn thì thổi ngược
trong cơ cấu nhân sự như vừa qua. Và như vậy, trong những đại hội tiếp theo, thế
hệ đi sau có nguy cơ đi vào vết xe đổ của màn kịch hậu trường nhân sự ấy.
Nếu đã khẳng định vai trò quyết định
thuộc về Giáo hội (Tăng già), thì khâu tổ chức nhân sự không cho phép tự ý chia
ghế, đưa người thân của mình vào núp dưới danh nghĩa "công cử" theo cảm tính (yêu ghét) của một vài lãnh
đạo có chức vị cao trong Giáo hội.
Khi
Giáo hội không có toàn quyền tự chủ và Tăng Ni, Phật tử không được bầu trực tiếp
lãnh đạo của mình, thì việc đề cao truyền thống sơn môn và hình thành cơ chế ràng buộc nhau trong tổ chức Phật giáo sẽ tránh được
tình trạng tha hóa, độc tài về mặt quyền lực. Vì thực tế,
bất kỳ cuộc "đấu ghế" nào, nếu không áp dụng nguyên tắc "cả hai
cùng thắng" (lợi hòa đồng quân) thì sẽ dẫn đến chia rẽ, mất đoàn kết,
không thể dung nhau, để lại những tổn thương trầm trọng cho tổ chức Giáo hội.
Về
nhân sự, nếu đã đi theo nguyên tắc đúng nghĩa công cử thì phải do ban, ngành,
viện, và ban trị sự tỉnh thành giới thiệu. Vì chính họ mới biết ai là người làm việc được, ai là người hữu danh vô thực. Đương
nhiên, ở chừng mực nào đó, việc công cử lãnh đạo không thể bỏ
qua vai trò tham mưu từ
phía chính quyền. Tuy nhiên, tổ chức nhân sự đại hội VII diễn ra tùy tiện khi đã
tổ chức đại hội được 2 ngày rồi mà nhân sự cả ủy viên chính thức lẫn dự khuyết
vẫn được luồn vào một cách vô tổ chức, không theo nguyên tắc nào cả.
Nếu
nhìn nhận sự "đề bạt" nào đó cho Thượng tọa Thích Thanh Quyết, hay bất
kỳ Thượng tọa trẻ tuổi nào khác vào chức Phó Chủ tịch HĐTS, là sự "can thiệp
vào nội bộ" Giáo hội, thì đó chỉ là một góc nhìn khác. Bởi trở về với Đại
hội VI, với 3 chức vụ Phó Chủ tịch HĐTS được trao (thực chất cũng là "đề bạt")
cho hàng Thượng tọa (nay đều đã
được tấn phong Hòa thượng),
thì ở khóa VII này, lại không có một vị Thượng tọa nào đứng vào chức vụ đó để chứng minh cho những
tuyên bố ủng hộ "tre già măng mọc", trẻ hóa nhân sự...
Như vậy, cùng một vấn đề như nhau, nhưng hai kỳ đại hội lại
gửi đến đại biểu hai thông điệp vừa rất bình thường, vừa rất bất thường. Đâu là nguyên nhân, đâu là hệ
quả? Không thể bỏ qua khái niệm "lợi ích nhóm" trong cuộc vận động
hành lang để "đấu ghế" này. Tăng Ni, Phật tử chỉ mong có một lãnh
đạo có tầm nhìn, độ lượng hơn người, bỏ qua mọi mâu thuẫn để điều hòa lợi ích
trong bộ máy Giáo hội.
Bởi
thực tế, trong khi ai đó quyết liệt tạo dư luận tiêu cực nhằm xúi giục, kích động
để gạt Thượng tọa Thích Thanh Quyết ra khỏi cơ cấu nhân sự lãnh đạo Giáo hội,
thì có không ít ủy viên HĐTS và Ủy viên dự khuyết lại được đưa vào, gạt ra một
cách tùy tiện. Đây là một mâu thuẫn trong ứng xử.
Gặp
gỡ các đại biểu tỉnh thành, ai cũng có thể hình dung, trước đó đã xuất hiện sự can thiệp của
một số nhân vật có tiền và có quyền trong Giáo hội, nhằm chi phối nhân sự ở nhiều
tỉnh thành, gây nên những sóng gió mất đoàn kết, phá hỏng sự "ổn định"
sinh hoạt tại các địa phương, tạo hiệu ứng bất mãn dây chuyền. Trong khi chiến
lược phát triển của Giáo
hội nhẽ ra phải bắt đầu ổn định từ cấp cơ sở, nhằm củng cố niềm tin của Tăng
Ni, Phật tử.
Rõ ràng sự yếu kém trong điều
hành, quản lý của Trưởng
ban Tăng sự và cả bộ máy của ban này đã dẫn đến hiện trạng
và hệ quả lạm quyền, làm trái chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trong khâu tổ chức
nhân sự như vừa qua.
Nếu
Ban thường trực HĐTS bình tĩnh, vì lợi ích chung công cử Hòa thượng Thích Trí Quảng vào chức vụ Phó Chủ tịch Thường trực
HĐTS (thậm chí chức vụ Chủ tịch Hội đồng Trị sự, và theo đó HT. Thích Thiện
Nhơn vào vị trí Phó Chủ tịch Thường trực HĐTS), kiêm Trưởng ban Tăng sự và một
vị Thượng tọa nào đó vào chức vụ Phó Chủ tịch HĐTS thay chức vụ của Hòa
thượng Thích Trí Quảng, thì
đó mới là hành vi có trách nhiệm đối với tương lai của Giáo hội, vừa không làm
nản lòng Tăng Ni, Phật tử, vừa điều hòa mâu thuẫn, tạo ra nhiều khởi sắc, sinh
khí, cũng như tiếng nói khác
trong Giáo hội.
Thực sự, chúng tôi vẫn chưa nhìn
thấy người biết hy sinh lợi ích
cá nhân của mình cho điều đó, mà chỉ nhìn ra sự trả đũa và
hỉ hả vặt vãnh.
Khi
lĩnh vực nhân sự rơi vào
sự điều khiển của những người không nằm trong Ban Tăng sự thì
điều gì sẽ xảy ra? Còn rất nhiều vấn đề cấp bách mà Giáo hội cần phải giải quyết,
trong khi một số nhân vật "nguy hiểm" (có thể điểm mặt, đặt tên) lại
can thiệp vào nhân sự của nhiều tỉnh thành, sắp đặt gây rối, dẫn Giáo hội đi
vào tình trạng bè phái...
Nếu
không kịp thời điều chỉnh, thì sẽ tạo ra sự bất ổn lâu dài, mất rất nhiều thời
gian để sửa chữa. Do đó, cần phải thẳng thắn đặt ra vấn đề tham nhũng, lạm quyền,
thao túng chức vụ trong tổ chức Giáo hội.
Đại
hội kỳ này là thời cơ lớn để
thay đổi nhân sự và áp dụng Hiến chương đã được tu chỉnh, đặc
biệt là việc quy định tuổi tác, nhiệm kỳ, kiêm nhiệm, tạo ra một bước ngoặt mới cho sự phát triển của Giáo hội.
Nhưng với những gì Đại hội VII vừa
trình diễn, tại sao Tăng Ni, Phật tử Việt Nam không cho phép mình được đặt ra
câu hỏi: Giáo hội này của ai, do ai và vì ai?
Phản
hồi
Danh
Hải 26/11/2012
Chắc
chắn tác giả bài viết có nhiều thông tin hơn những người ngoài như chúng tôi.
Nhưng thực sự, nhìn vào việc chức danh
Chủ tịch HĐTS được giữ suốt gần 30 năm cho một Đại lão HT đã gần trăm tuổi, và
vị Phó CT Thường trực hơn 90 tuổi,
mà cả hai đều không có mặt với lý do rất rõ ràng là "tuổi
cao sức yếu" thì quả là đáng lo ngại. Nhị vị Đại lão HT tuổi cao sức yếu đến
mức không thể tham dự đại hội thì có đủ sức điều hành Phật sự toàn quốc trong
giai đoạn biến chuyển chóng mặt của xã hội ngày nay không?
Lại
càng thấm thía đạo từ của Cụ Pháp Chủ: "không ngụy biện với tinh thần tùy
duyên nhưng bất biến, bất biến
tùy duyên" !
tiếng nói của Tăng già 26/11/2012
Tôi hoàn toàn đồng tình với quan điểm của
bài viết này, tôi rất buồn với một số cá nhân lạm quyền, chia rẽ, bè phái, gây
mất đoàn kết.
Tâm
Tín 26/11/2012
Cảm
ơn tác giả Thích Thanh
Thắng đã viết bài này, Tôi hoàn toàn nhất trí cao với
nội dung bài viết, đã phản ảnh trung thực sâu sắc nổi niềm chung của những người Phật tử đang ưu tư về vận mệnh đạo Pháp. Tôi theo dõi
trước-trong-sau Đại hội
này, rất nhiều người đều nhận định như thế! Thật đúng, "năm năm trước thì
ta không nói, năm năm sau nói cũng như không. Đạo Đời mua bán lợi danh, thêm
năm năm nữa cạnh tranh hơn nhiều".
Hai
Ho 26/11/2012
bầu
cử có ứng cử, có tranh cử mới rõ tâm huyết phấn đấu vì một mục đích chung . Sắp
xếp, ổn định rồi đưa ra biểu quyế`t rối thì đó là một BTS mới, nhiệm kỳ mới. Những
điệp khúc nghe hoài
NGUYENDAO
27/11/2012
Nếu
quả thật đúng như phản ảnh của bài viết là một nỗi ưu tư rất lớn đối với tiền đồ của PGVN cho những bậc tu
hành chân chánh.
Lê Phan 27/11/2012
Tôi hết sức hài lòng bài viết trên của
tác giả, đã nêu bật được những gì mà Tăng , Ni và Phật tử lâu nay nóng lòng
trông chờ. Cũng mong sao Giáo hội có những chuyển biến mạnh mẽ thích hợp về
nhân sự để tương lai Phật giáo nước nhà khởi sắc hơn.
Mộng Du 27/11/2012
Mô Phật. Rất cảm ơn bài viết. Cảm ơn trên hai khía cạnh.
Thứ nhất, tác giả phần nào đã
nói lên và nói thay cho bao nhiêu cái mà nhiều người thấy, và thấy rất rõ tình trạng lũng đoạn
trong đoàn thể Tăng già nói riêng, Giáo hội nói chung.
Thứ
hai, tác giả đã nhìn giùm và nhìn giùm một cách chính xác mục phiêu, chứ không
phải mục tiêu, phía trước mà
thế hệ sau không biết nhìn trên, ngó xuống để xác định
tương lai VỊ ĐẠO nằm trên chỗ nào, để từ đó thấy được ý nghĩa đích thực của việc
PHỤNG ĐẠO.
Cám
ơn như thế rồi, bản thân tôi, thông qua việc đọc tài liệu của các bậc tiền bối,
cụ thể là tác phẩm 'năm mươi năm chấn hưng Phật giáo" của ngài Thiện Hoa
và tác phẩm "Tăng già Việt Nam" của ngài Trí Quang. Cả hai, đều nói đến
tình trạng Phật giáo của giai đoạn trước Chấn Hưng, mà tôi thấy bây giờ, Phật
giáo chúng ta có nguy cơ lập lại.
Ngài Thiện Hoa có kể rằng, Vì
muốn tìm tiếng nói chung, sau nhiều lần vận động không xong, mà ngài Khánh Hòa
phải phương tiện thi thiết trai
tăng để cung thỉnh chư Tăng về tại một trú xứ, Ngài đảnh lễ từng vị một để cầu
thỉnh tiếng nói chung trong việc chấn hưng Phật giáo, nhưng cũng không được.
Ngài có than rằng "không có gì khó khăn và nguy hại cho
tiền đồ Phật giáo bằng ý thức vị kỷ, cá nhân"
Còn
ngài Trí Quang lại luôn cảnh giác rằng, các vị Tiền bối Tiên giác thành lập và
nổ lực thành lập ngôi nhà Phật giáo là để hoằng dương Đạo Cả, thế mà ngày nay
có kẻ lại muốn xử dụng ngôi nhà ấy để che mát, để trú mưa cho cá nhân.
Tôi
rút đại ý trong Tâm ảnh lục của ngài Trí Quang, vì đã cho mượn nên không trích nguyên văn được.
Ấy là giai đoạn Phật giáo đang suy đồi của những năm đầu
thế kỷ hai mươi, thế mà hôm nay, chúng ta lại thấy giống như đang nói với thế hệ
chúng ta vậy.
Còn đây nữa, cái đoạn quan trọng
này đây, xin trích nguyên văn một đoạn trong "Tăng già Việt Nam":
"Hiện
giờ có những kẻ nghĩ rằng phải dựa theo thời cục mới làm việc Đạo được, lại có
những kẻ khác sợ hãi thời cục mà rút co vào vỏ ốc. Làm hay không làm, họ đều
thiếu một đường lối xa và rộng. Họ khác nhau trong ý nghĩ nhưng đồng nhau ở chỗ thiếu tinh thần VÔ ÚY VỊ ĐẠO. Dựa
theo thời cục mà làm, hay sợ hãi thời cục mà không, cả hai
đều hại Đạo pháp: một bên nông nổi, một bên trở ngại, như thế không làm sao thống nhất Phật giáo được
Phương tiện cần thiết vô cùng ... nhưng dùng nó một cách
vô ý thức, hay không dùng nó một cách có ý thức, tất nhiên đều
làm tan rã nền Phật giáo thống nhất ấy….Tất cả Phật tử phải có tinh thần VÔ ÚY
VỊ ĐẠO để mà dũng mãnh làm những việc lợi ích thiết thực, cũng như cương nghị không làm những việc tai hại sâu xa cho Đạo
pháp Vô thượng"
Có phải vì thiếu đường lối xa và rộng,
mà chúng ta nghe Ôn Pháp Chủ nhận xét rằng:
“Lỗi
hơn cả là nhiều khi còn
chạy theo hình thức bề ngoài, hình thức thế gian mà quên đi phương tiện đặc thù
và mục đích cứu cánh. Cho nên, làm nhiều mà kết quả chẳng được bao nhiêu.”
Cầu
nguyện cho......? trong hiện tại gieo nhân để trong tương lai, người có trách
nhiệm với Giáo hội thì hãy nên kết hợp làm Đạo, chứ đừng kết hợp theo kiểu làm
Ăn
Cư
sỹ Hà Nội 27/11/2012
Cảm
ơn Thầy đã
nghĩ thẳng, viết thật, chúng con ở Hà Nội, ở gần Giáo hội, tiếp xúc và thu nhận
nhiều nguồn thông tin... Và chúng con nhớ Phật lắm ạ!
Chúng
con cũng đã được nghe Pháp chủ ban lời rồi ạ. Các Ngài cao tăng Hòa thượng biết cả đấy, nhưng các Ngài im lặng. Có lẽ bậc Thánh
xử trí kiểu bậc Thánh mà chúng con chưa hiểu được ạ.
chan 27/11/2012
- Hiến chương mới: lãnh đạo tối cao không
tuân thủ thì ai tuân thủ?
-
Cụ HT.Thích Trí Quảng (Tp.HCM), một nhân vật sáng giá của giáo hội và của đa số
Tăng, Ni, Phật tử trong nước và ngoài nước lại phải “ngồi yên”. Chư tôn đức ba miền đã
mất thời gian suy nghĩ và tranh luận quá nhiều…
Phật
tử miền Nam 27/11/2012
Tôi
hoàn toàn đồng ý với bài viết trên, bộ máy vận hạnh giáo hội Phật Giáo khác với
bộ máy vận hành của một tổ chức thế gian là "thanh tịnh hóa". Bản chất
của Đạo Phật là thanh tịnh, giải thoát, thì tất cả hơn thua, quyền lợi, danh vọng không nên tồn tại trong
Giáo Hội.
Ba bất cập tại Đại hội Phật giáo toàn quốc lần thứ VII
27/11/2012 Cư sĩ Lê Minh
Tôi rất tâm đắc với bài viết của Đại đức Thích Thanh Thắng với tiêu đề “Nhìn lại nhân sự Đại hội VII”. Bài viết đã nên lên khá đầy đủ các thông tin liên quan đến công tác nhân sự diễn ra trước và trong khi Đại hội, kể cả những thông tin phòng họp và chỉ có những người được họp mới biết.
Chắc hẳn Đại đức có những thông tin căn bản chính xác và đáng tin cậy, thông qua đó để cho những ai quan tâm có đánh giá khách quan và công bằng cho tất cả những người liên quan.
Nếu là những người Phật tử bình thường hay là những đại biểu bình thường ngồi tham dự và vỗ tay chúc mừng, không bận tâm để ý đến những vấn đề trước, trong khi diễn ra Đại hội thì chắc sẽ có cảm nhận Đại hội thành công tốt đẹp hơn các kỳ trước, vì cờ hoa trang trí lộng lẫy gây ấn tượng cho người đi đường quanh khu vực diễn ra Đại hội. Rồi bố trí hội trường phụ để giúp Tăng ni, Phật tử không phải là Đại biểu chính thức có chỗ ngồi dự thông qua màn hình lớn, để cộng thêm tiếng vỗ tay chúc mừng cho Đại hội.
Hoặc là 3 đêm văn nghệ với với đầu tư công phu về con người và thiết bị để giàn dựng chương trình thu hút hàng ngàn Phật tử, hoặc là nghi thức lễ rước cung nghênh chư tôn đức từ Trụ sở trung ương – chùa Quán Sứ đến Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Hà Nội cũng như kịch bản suy tôn ngôi vị Pháp chủ…
Những việc đó là hình thức và dễ bắt mắt với những Phật tử tâm tím Tam Bảo và chắc chắn coi đó là thành công của Đại hội. Song với tôi và với tất cả những người quan tâm đến tiền đồ Phật pháp, cũng như lãnh đạo các cơ quan liên quan đang ngày đêm tìm mọi cách để hộ trì cho Phật pháp xương minh, Tăng già đoàn kết, hòa hợp, phân ngôi bổ xứ theo khả năng của từng người theo đúng nghĩa, chắc chắn sẽ đánh giá là Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc kỳ VII là Đại hội còn có bất cập.
1. Chúng ta xem lại nội dung Hiến chương quy định tại điều 31: Đại hội có nhiệm vụ kiểm điểm 5 năm hoạt động Phật sự của Giáo hội; ấn định chương trình hoạt động Phật sự 5 năm tới; suy cử Hội đồng Trị sự và sửa đổi, thông qua Hiến chương. Đây là Phật sự quan trọng nhất của Đại hội, nhưng lại không được quan tâm đúng mức.
Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc là cơ quan lãnh đạo nhất của Giáo hội Phật giáo Việt Nam có quyền thảo luận, thông qua các nội dung và chương trình nghị sự của Đại hội. Đại biểu tham dự Đại hội có quyền được đề cử, suy cử vào các cấp Giáo hội, có quyền thảo luận và biểu quyết công việc của Giáo hội.
Tuy nhiên, tại Đại hội VII, Chủ tọa đoàn đã không chú trọng đến quyền của một cơ quan lãnh đạo cao nhất của Giáo hội và của các Đại biểu.
Chủ tọa đoàn cử người đọc báo cáo tổng kết nhiệm kỳ qua, đọc dự kiến chương trình hoạt động Phật sự nhiệm kỳ tới, đọc sửa đổi Hiến chương, đọc danh sách nhân sự, đọc nghị quyết,… tất cả các nội dung khi kết thúc, Chủ tọa chỉ nói một lời “đề nghị cho tràng vỗ tay” và Đại biểu cũng vỗ tay và nếu không vỗ tay hoặc muốn có ý kiến thì cũng không ai cho ý kiến, nếu tự nhiên có ý kiến mà không được Chủ tọa đồng ý thì phạm Nội quy Đại hội.
Đây là bất cập đầu tiên và cơ bản nhất của Đại hội và lại diễn ra ngay nơi cơ quan lãnh đạo cao nhất của Giáo hội – “Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc.”
2. Đề án và quy trình làm nhân sự không tuân theo một trật tự, quy trình nào, dẫn đến những “chạy chức”, “chạy quyền”, “tạo vây cánh”, “lợi ích nhóm” là những từ ngữ được đại biểu thì thầm nhiều nhất bên lề Đại hội.
Hiến chương quy định rất rõ: thành phần nhân sự của GHPGVN là những Tăng ni, Cư sỹ Phật tử có năng lực, đạo hạnh và tiêu biểu của các tổ chức, hệ phái Phật giáo Việt Nam, có công đức với đạo pháp, dân tộc và trung thành với Tổ quốc.
Nhìn vào nhân sự Đại hội VII vừa được suy cử thì thấy rằng hầu hết các chức vụ chủ chốt đều là bậc Hòa thượng, tính bình quân là trên 70 tuổi và tái cử. Đạo hạnh cao nhưng tuổi cao sức yếu thì làm sao đủ sức cầm sào chèo lái con thuyền Phật giáo, và như vậy sẽ dễ bị cấp dưới lướt mặt và dựa đó để làm những điều càn quấy, lợi ích riêng tư.
Một số vị chủ chốt ở một vị trí quá lâu, nhưng lại không phát huy được năng lực của mình, cùng lắm cả nhiệm kỳ tổ chức được một hoặc hai lần hội thảo chuyên đề thì làm sao mà thúc đẩy được Phật sự cả nước với tư cách là tham mưu và quản lý lĩnh vực cho các địa phương.
Đạo hạnh của một số vị trí cũng cần phải xem xét cụ thể đến từng người một cách công khai. Do Giáo hội không có kênh thông tin và quản lý nhân sự sâu sát như các cơ quan Đảng, Nhà nước và Mặt trận nên sự nắm bắt tư cách công dân của các cơ quan chức năng hỗ trợ thông tin là hết sức cần thiết đối với nhân sự lãnh đạo các cấp giáo hội.
Một vài vị chức sắc giáo phẩm cũng có những biểu hiện xa rời giới luật, có vấn đề về quan hệ cá nhân, bằng cấp, học vị, rồi phe cánh, lợi ích nhóm, thao túng… cũng không được mổ xẻ. Thậm chí, có vị còn chia rẽ quan hệ giữa Phật giáo với Nhà nước…
Trong khi đó, nhân sự trong hàng lãnh đạo Giáo hội phải là những người có công đức với đạo pháp và dân tộc, trung thành với Tổ quốc.
Những vấn đề về nhân sự Đại hội kỳ VII đã bộc lộ những yếu kém và bất cập của Giáo hội và Giáo hội đang vận hành theo một vài người có tiền của cả trong đạo và ngoài đời, và thậm chí sẵn sàng sử dụng những việc làm trong bóng tối, mượn tay người khác trong thế giới mạng để hạ uy tín của nhau (Như Đại đức Thích Thanh Thắng đã đề cập). Và đây là bất cập thứ hai của Đại hội.
3. Có vẻ như một vài cá nhân đã làm giảm sút lòng tin của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận cũng như của quần chúng nhân dân đối với Giáo hội. Theo thông lệ, sau khi kết thúc Đại hội, tân lãnh đạo hai Hội đồng sẽ đến chào và thông báo kết quả Đại hội đến lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Song kỳ này đã không diễn ra mà chỉ được tiếp đón tại Ban Dân vận, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Tôn giáo Chính phủ, Bộ Công an và Uỷ ban Nhân dân thành phố Hà Nội.
Dù chỉ là hình thức, lễ tân song đây cũng là bất cập của Đại hội để mỗi người cần phải suy ngẫm Phật giáo sẽ đi theo chiều hướng nào nếu làm giảm lòng tin của hệ thống chính trị và quần chúng.
Ba bất cập trên đây ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến sự lãnh đạo của Giáo hội trong nhiệm kỳ VII. Chỉ có điều chúng ta cần thấy rằng, hạt nhân, sức sống, tiền đồ của Phật giáo Việt Nam nằm ở mỗi hệ phái, sơn môn, tổ đình, tự viện, ở mỗi Tăng Ni, Phật tử. Nếu một số vị trí có vấn đề trong Hội đồng Trị sự không chứng tỏ được đạo hạnh, năng lực và làm việc vì mục tiêu chung trong thời gian tới thì chúng ta nên quên họ đi.
Phản hồi
tiền đồ PG đi về đâu? 28/11/2012
@@@ Hạt nhân, sức sống, tiền đồ của Phật giáo Việt Nam nằm ở mỗi hệ phái, sơn môn, tổ đình, tự viện, ở mỗi Tăng Ni, Phật tử. Nếu một số vị trí có vấn đề không chứng tỏ được đạo hạnh, năng lực và làm việc vì mục tiêu chung trong thời gian tới thì chúng ta nên quên họ đi.@@@
Tôi tâm đắc nhất đoạn này. Chúng ta, hãy là những Tăng Ni, Phật tử sáng suốt để nhìn nhận và đánh giá xem Đại Hội VII này các vị có tên ở trong danh sách HĐTS kia năng lực và đạo hạnh của họ thế nào(?) Nếu chỉ hữu danh vô thực để vì lợi nhuận, bè phái, tạo vây cánh, mua danh mua chức thì Đại Hội 8 đề nghị Họ nên có lòng tự trọng, tự biết tàm quý mà xuống ghế.
Tuấn Linh 28/11/2012
Đại hội toàn quốc mọi nghị sự phải là chuẩn mực để cho các cấp GH học tập. Tôi nghĩ lại cách đây hơn 30 năm trước, Hội nghị thống nhất Phật giáo thực hiện quy trình rất chuẩn mực, mọi nội dung đều phải đặt lên bàn để cho các đại biểu thảo luận và quyết định, rồi sau này các kỳ đại hội khác cũng thế, mỗi một nội dung đều thảo luận và đặc biệt là góp ý tu chỉnh Hiến chương rất công phu, các đại biểu thảo luận nhiều lắm. Nhưng kỳ này, chỉ đọc và đọc, vỗ tay và vỗ tay. Nhân sự thì gạt tới gạt lui rồi lại bổ sung và bổ sung đến tận phút chót, như là "30 chưa phải là tết".
Pháp Vương Tử 28/11/2012
Bài viết của cư sĩ Lê Minh và Đại đức Thanh Thắng rất hay, đúng thực trạng hiện nay của GH. Nó như một tiếng chuông để cảnh tỉnh những tâm hồn còn lạc lối vào nẻo "Tiền và quyền"; kéo bè, kéo cánh; phân chia vùng, miền; sự thân hay sơ; gây chia rẽ trong nội bộ GH... không còn đúng với khẩu hiệu của Đại hội VII : "Kế thừa - Ổnđịnh - Phát triển".
Chính những điều này dễ làm cho chúng ta đi chệch phương châm của GH: " Đạo pháp - Dân tộc - Chủ nghĩa xã hội". Do vậy mà đức Phật bảo: “Sư tử trùng thực sư tử nhục“ là thế.
Đại hội Phật giáo toàn quốc kỳ VII: Được
và Chưa được
25/11/2012 Cư sĩ Lê Minh
Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ VII Giáo hội
Phật giáo Việt Nam đã chính thức được tổ chức từ ngày 23 –
24/ 11/ 2012 tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Hà Nội.
Trước ngày khai mạc chính thức, ngày 21/11/2012 Hội đồng Chứng
minh, Hội đồng Trị sự khóa VI đã họp phiên cuối cùng để
nghe Phân ban Trù bị đại hội báo cáo công tác tổ chức Đại hội và ngày
22/11/2012 toàn thể Đại biểu chính thức có phiên họp trù bị nội bộ.
Những
ai quan tâm đến Phật giáo nước nhà và diễn tiến của Đại hội, chắc hẳn sẽ có những
đánh giá khách quan về những cái được và cái chưa được của Đại hội.
Là một cư sỹ Phật tử và được tham dự tại Đại hội, tôi xin
mạo muội nêu lên vài cái được và cái chưa được để cùng chia sẻ với công chúng.
Cái được:
1. Công tác tổ chức trang trí được trang hoàng cờ hoa,
đèn, băng rôn, khẩu hiệu dọc phố Quán Sứ, đoạn từ chùa Quán Sứ và phố Trần Hưng
Đạo đến Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô, đã tạo điểm nhấn và
không khí cho Đại hội. Vào khu vực phía trong hội trường thì nhận thấy trang trí sân khấu
rất trang nghiêm tố hảo và uy nghiêm.
2.
Nghi thức lễ rước từ chùa Quán Sứ
đến Hội trường Cung văn hóa trang nghiêm tố hảo. Lễ suy tôn Pháp Chủ bước đầu
có kịch bản mới, trang trọng, bước đầu khẳng định được vị trí lãnh
đạo tối cao của Đức Pháp chủ.
3.
Văn kiện đại hội chuẩn bị chu đáo, công phu và khá đầy đủ các bài tham luận của
các địa phương cũng như Ban – Viện trung ương.
4.
Tổ chức hội trường dành riêng và truyền hình trực tiếp từ hội trường chính ra hội trường phía ngoài dành cho Phật tử về
chào mừng được chu đáo, tránh được tình trạng đông Phật tử
về chào mừng không có chỗ ngồi.
5.
Khu vực báo chí với đầy đủ các trang thiết bị phục vụ các phóng viên, có tính
chuyên nghiệp. Nhân viên của AVG nhiệt tình hỗ trợ.
6.
Các phiên giải lao có ăn nhẹ được chuẩn bị tốt.
7.
Tình nguyện viên là Tăng ni sinh của Học viện và thanh niên Phật tử rất nhiệt
tình và có trách nhiệm.
8.
03 đêm văn nghệ được giàn dựng rất công phu cả trang thiết bị và con người.
9. Lần đầu tiên hai phiên Khai mạc và Bế mạc của Đại hội
được truyền hình trực tiếp bằng công nghệ HD.
Cái
chưa được:
1. Công tác nhân sự còn nhiều yếu kém và bất
cập, không tuân theo một quy trình nào. Chiều ngày 21/11 tại phiên họp Hội đồng
Chứng minh và Hội đồng Trị sự, Phân ban nhân sự trình bày nguyên tắc cơ cấu và dự kiến danh sách nhân sự đã
nhận được một số ý kiến của một số thành viên: Phân ban nhân sự giới thiệu nhân
sự không trùng hợp với sự giới thiệu của địa phương, hoặc địa phương không giới
thiệu nhân sự nhưng lại có danh sách; hoặc là Phân ban nhân sự giới thiệu nhân
sự nhưng khi trao đổi với với
một số cơ quan chức năng khác thì không nhận được sự đồng
thuận; hoặc là danh sách tấn phong giáo phẩm có những trường hợp không có sự giới thiệu của Ban Trị sự, nhưng lại
có trong danh sách đề nghị tấn phong giáo phẩm,… từ đó dẫn đến phản ứng của một
số thành viên tại Hội nghị này.
Tuy nhiên, đến phút chót, thì
những vấn đề trên vẫn được Phân ban nhân sự chấp thuận để trình trước đại hội và thông qua với một cách giải quyết “linh hoạt”
người chưa được sự đồng thuận của các cơ quan liên quan địa phương, hoặc địa
phương không giới thiệu thì được đưa nhân sự đó vào
đơn vị khác, với lý do tăng cường nhân sự.
2.
Đại biểu về tham dự Đại hội chưa thực sự thấy được trách nhiệm và quyền, nghĩa
vụ của mình. Phiên khai mạc thì đông, nhiều đại biểu khách mời không có chỗ ngồi,
nhưng sau giờ giải lao không tham dự nữa. Sau đó đến các phiên họp sau cũng vậy,
làm cho Đại hội trống vắng.
3.
Quyền và nghĩa vụ của Đại biểu tham dự Đại hội không được phát huy trong Đại hội.
Không có sự thảo luận, trao đổi với các bản tham luận, không có trọng tâm thảo
luận mà chỉ xếp hàng lần lượt đọc
tham luận mà thôi. Không có hình thức suy tôn và suy cử
nhân sự ở hai Hội đồng trước Đại hội. Và chỉ có đọc và vỗ tay, không đúng với
tinh thần Hiến chương GH và Nội quy của Đại hội.
4.
Công tác thông tin truyền thông có bài bản và truyền hình trực tiếp trên đài
AVG phiên khai mạc, bế mạc, nhưng lại độc quyền khi AVG chủ trì. Vì thế các đài lớn
có lịch sử lâu dài, có tính quảng đại quần chúng và chính thống thì tiếp cận
khó khăn, hoặc có tiếp cận thì tiến hành trong phạm vi “cho phép” nên thông tin
về Đại hội trên truyền thông quần chúng chưa được phát huy trên hệ thống phát thanh truyền hình
chính thống và quảng đại quần chúng. Vì thế mà bạn xem truyền hình chỉ được coi
thông tin rất ngắn trên các đài lớn như VTV.
Vụng về và sai nguyên tắc khi ra bản tin hàng ngày. Phiên
họp bế mạc có các nội dung đang trong hội trường tiến hành như nhân sự và thông
qua nghị quyết thì bản tin nhanh đã đăng hết danh sách
nhân sự hai Hội đồng và toàn văn nghị quyết rồi được phân phát cho bạn đọc ở
ngoài sân hội trường.
Thậm chí, ngay buổi trưa, báo điện tử Kiến thức đã
công bố cho toàn dân thiên hạ biết ai là Pháp chủ, ai là Chủ tịch Hội đồng Trị
sự, trong khi về nguyên tắc, buổi chiều Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự mới
họp để suy tôn và suy cử các ngôi vị này.
Trên
đây là một số nhận định bước đầu của cá nhân tôi, để cùng bạn đọc quan tâm rồi
cùng bổ sung cho hoàn chỉnh.
Phản
hồi (13 bài gửi)
giao
25/11/2012
sau
2 ngày theo dõi tin tức ĐHPG nhiệm kỳ VII, tôi cũng có đồng quan điểm giống như
tác giả Cư sỹ Lê Minh, tôi buồn nhất là ở mục (1)- Phần Cái chưa được. cứ đã này rồi kg biết sẽ ra sao?
Tâm
Tín 25/11/2012
Kính
chào CS Lê Minh,
Cảm
ơn bài viết của CS đã
phản ảnh những cái được và chưa được trong những ngày diễn ra ĐH 7. Tuy nhiên, ở phần bầu bán nhân sự ở
2 hội đồng thì: có những nhân sự được BTS Tỉnh Thành giới
thiệu vào, nhưng có nhân sự được
Ban Ngành Viện TW giới thiệu. Nói chung Ban Nhân sự ĐH 7 đã
làm hết mình góp phần nên ĐH thành công tốt đẹp.
Mô
Phật 25/11/2012
Tôi
được nghe là phiên họp ngày 21/11, Thượng tọa Thích Thanh Hiện ở Hưng Yên có ý kiến về nhân sự của
tỉnh mình là chưa giới
thiệu nhân sự, nhưng Phân ban nhân sự lại cơ cấu một vị phó ban Thường trực vô
danh sách Ủy viên Hội đồng Trị sự. Sau phản hồi này, thì
Ban nhân sự cơ cấu vị phó ban
thường trực này tham gia ủy viên dự khuyết của tỉnh Hà Giang. Trong khi đó tỉnh
Hà Giang chưa được thành lập và kể cả có thành lập rồi thì
giữa trung ương và tỉnh hội
Hưng yên phải thống nhất đề cử.
Rồi một trường hợp nữa ở tỉnh Hải Dương cũng tương tự.
Nhưng khi bị gạt bỏ rồi lại đưa vào danh sách chính thức là nhân sự của Phân viện
nghiên cứu phật học Hà Nội. Trong khi đó bản danh sách nhân sự tổng thể trình
tại Đại hội chỉ có nêu tỉnh, thành hội, không có nêu nhân sự của Văn phòng
Trung ương hay của Ban - viện
trung ương. Vậy mà riêng Phân viên nghiên cứu Phật học lại có nhân sự riêng.
Sơn Hà 25/11/2012
Lại một lần nữa độc giả tôi tán thán bài viết thật thấu
đáo và rõ ràng của Cư sĩ Lê Minh( LM).
Thưa Qúy vị độc giả :ngày xưa tôi có ngó xem bộ phim HỒNG
LÂU MỘNG;ở đó có nhân vật nhỏ tuổi là Bảo Ngọc
Vạn Thành 25/11/2012
Tôi tham dự Đại hội từ phiên trù bị cho đến bế mạc. Trước
hết rất đồng tình với nhận định của cư sĩ Lê Minh và nhận
thấy rằng khâu MC cho chương trình
hơi yếu, thiếu các kỹ
năng cần thiết để điều hành Đại hội tầm cỡ quốc gia và quốc tế này. Các khâu phối
hợp và điều hành chương trình giữa MC và đoàn chủ tịch
còn lúng túng,thiếu thống nhất.Đôi khi những điều đó làm cho Đại hội mất trang
nghiêm vì nhiều đại biểu tham dự đều phá lên cười vì các nói và điều hành đó.
Qua đó, người tham dự cũng phần nào nhận thấy được trình độ và kiến thức chung
của một số Tăng Ni hiện nay.
Phần
nhân sự trước Đại hội đã có nhiều điều tiếng rồi. Mỗi ngày nhân sự của HĐTS lại
thêm vài ba người. Ví như lúc đầu
thành phần ủy viên dự khuyết lúc đầu chỉ có 50 thôi, vài ngày lại tăng thêm 52
rồi 56...60...và cuối cùng là 62. Điều này thể hiện tính thiếu thống nhất trong
khâu công tác nhân sự và để đến khi ra nghị trường rồi có nhiều lời xì
xào, bàn tán ra vào không hay.
Dù
sao đi nữa, Đại hội đã thành công và có nhiều tiếng vỗ tay trong hội trường lẫn ngoài hội trường. Mong rằng, nhân sự do Đại hội
VII bầu ra sẽ đem hết khả năng và trình độ của mình cống
hiến cho Đạo pháp và Dân tộc.
Tín
Nguyện Hạnh 25/11/2012
Hệ
thống tổ chức của PG cần phải củng cố, cải cách thì mới theo kịp với tôn giáo bạn.
Trong đại hội cần phải có thảo luận và chất vấn những vị trưởng ban, để biết được trách nhiệm của mình
đang làm.
Lê
Phan 26/11/2012
hoàn
toan nhat trí bài viết của tác giả Lê Minh
Nguyễn
Dũng 26/11/2012
Về
việc tấn phong lên hàng giáo phẩm Hòa thượng: Theo quy định tại điều 41, 42 của Hiến chương, được tấn phong Hòa
thượng những Thượng tọa từ
60 tuổi đời, 40 tuổi đạo trở lên được tính theo Hạ lạp, có đạo hạnh, có công đức
với Đạo pháp và Dân tộc. Vậy mà Đại hội vừa rồi,theo tôi được biết có những vị
không đạt được điều kiện đó nhưng vẫn được tấn phong. Điều này có thể sinh ra
tính ngạo mạn, coi thường các vị tôn đức khác
Giới Minh 27/11/2012
Kính gửi Cư sĩ Lê Minh!
Trân trọng cảm ơn bài viết đầy tâm huyết của Cư sĩ Lê
Minh, qua đó chúng ta có dịp nhìn lại các công việc đã thực
hiện, công việc nào làm tốt cần phát huy, việc làm chưa được viên mãn thì sẽ nỗ lực, cố
gắng để làm tốt hơn
trong các công tác Phật sự sau này.
Tuy nhiên, trong bài viết có vài chi tiết chưa chính xác,
xin được trao đổi lại, như sau:
Công tác truyền thông báo chí ngoài xã
hội đã được chú trọng cao, Trung tâm Báo chí Đại hội đã cấp thẻ cho trên 100 cơ quan gồm các Đài Truyền hình Trung ương và địa phương, TTXVN, báo in, báo mạng....đến dự và
đưa tin về Đai hội. Tác giả viết "Công tác thông tin truyền thông có bài bản
và truyền hình trực tiếp trên đài AVG phiên khai mạc, bế
mạc, nhưng lại độc quyền khi
AVG chủ trì. Vì thế các đài lớn có lịch sử lâu dài, có
tính quảng đại quần chúng và chính thống thì tiếp cận khó khăn, hoặc có tiếp cận
thì tiến hành trong phạm vi “cho phép” nên thông tin về Đại hội trên truyền
thông quần chúng chưa được
phát huy trên hệ thống phát thanh truyền hình chính thống và quảng
đại quần chúng. Vì thế mà bạn xem truyền hình chỉ được coi thông tin rất ngắn
trên các đài lớn như
VTV."
Tác giả nhận định "nhưng lại độc quyền khi AVG chủ
trì"? Đúng là râu ông nọ cắm cằm bà kia, AVG có Kênh
An Viên và Kênh An Viên đã tích cực tham gia truyền thông về Đại hội trong suốt
quá trình trước, trong và sau Đại
hội, đặc biệt là phiên Khai mạc và bế mạc. Các Đài truyền hình
khác được Trung tâm Báo chí của Ban tổ chức Đại hội tạo điều kiện tối đa trong
tác nghiệp tại hiện trường, và sẵn sàng cung cấp các tư liệu khi có yêu cầu. Do vậy, khi tác giả nhận định AVG
độc quyền và chủ trì là sai.
Thứ
hai, việc ra được Bản tin trong 4 ngày Đại hội là sự nỗ lực của hàng chục con
người thực hiện trực tiếp
và gián tiếp, điều đó đã tạo ra một không khí sôi động
của công tác truyền thông Đại hội, cung cấp thông tin kịp thời cho Đại biểu và
khách mời, cũng như đại
chúng đến với Đại hội. Bản tin chỉ được cập nhật và phát sau 16h15 ngày 24/11 tức
là khi đã có công bố kết quả xong. Hoàn toàn không có
chuyện phát Bản tin trước khi
công bố kết quả như Lê Minh nhận định. Lê Minh đánh giá "Vụng về và sai
nguyên tắc khi ra bản tin hàng ngày". Với đánh giá đó, xin được trao đổi lại
và để Lê Minh suy nghĩ về chính những góp ý của mình.
Trung
Kiên 27/11/2012
Theo
Giới Minh nói "Bản tin chỉ được cập nhật và phát sau 16h15 ngày 24/11 tức
là khi đã có công bố kết quả xong. Hoàn toàn không có chuyện phát Bản tin trước khi công bố kết quả như Lê Minh nhận định".
Trong nội dung trong Bản tin số 4 có Nghị quyết Đại hội,
Diễn văn bế mạc, theo Tường thuật trên Phattuvietnam là "16h50: Đại hội
thông qua dự thảo Nghị quyết Đại hội.", "16h51: HT. Thích Thanh Nhiễu
thay mặt Ban Tổ chức Đại hội tuyên đọc Diễn văn bế mạc Đại hội."
Nhỡ đâu đại hội đề nghị bổ sung hoặc thay đổi nghị quyết
thì sao?
Vậy
có phải là vụng về và sai nguyên tắc không hả Giới Minh? Tại sao không đợi đến
khi Đại hội kết thúc rồi phát bản tin khi Đại biểu ra cửa?
Phải
chăng sợ ế nên phải phát trước cho
những người bên ngoài Hội trường?