Sản xuất giá ăn bằng hóa chất
Để những cọng giá ăn (làm từ đậu xanh) không rễ, mập mạp, trắng đẹp bắt mắt...,
người làm giá không ngần ngại sử dụng hóa chất từ khâu đầu đến khâu cuối.
Bản thân người
sản xuất cũng không cần biết đó là chất gì miễn có lời. PV Thanh Niên đã thâm
nhập học nghề làm giá với hóa chất.
Không hóa chất = không bán được
Tôi đến cơ sở
làm giá của chị Ph. (H.Hóc Môn, TP.HCM) để tìm hiểu về nghề làm giá. Chị Ph.
lanh lẹ: “Làm giá mà không bỏ thuốc, rễ nhiều nhìn thấy gớm lắm”. Chị Ph. nói,
để các mối chịu lấy hàng của mình thì hàng phải đẹp, nhất là không có rễ, vì rễ
lùm xùm nhìn vào không muốn ăn. Gia đình chị Ph. có thâm niên 10 năm làm giá
nên biết rất rõ từ nguyên liệu cho đến hóa chất dùng trong nghề. Thậm chí, những
người làm 10 năm đều đã “kinh” qua nhiều loại hóa chất có thể
làm cho giá không ra rễ, tăng trưởng nhanh, trắng, mập...
Người làm
giá luôn khẳng định thuốc mà họ dùng không độc hại, không ảnh hưởng đến sức khỏe
người ăn giá. Nhưng chính những chủ cơ sở này cũng không dám ăn giá do họ làm
Chị Ph. cho
biết nếu muốn làm nghề này thì không thể nào làm theo phương pháp truyền thống với nguyên liệu trong nước vì rất khó
làm. Muốn bỏ mối cho các chợ phải làm bằng đậu nhập từ nước ngoài. Chị Ph. nói:
“Đậu của mình làm ra giá xấu hoắc à, nhất là không để được lâu, rễ tua tủa, ốm
nhom. Nếu tối nay ra giá đi giao, sáng mai người ta bán là đã thấy rễ xồm xoàm
thêm, lại mọc lá xanh nữa. Ai dám mua?”. Theo những người làm giá, trước đây, đa phần họ chọn đậu của Trung Quốc và Myanmar. Những
năm trở lại đây, người làm giá chỉ dùng loại đậu của Trung Quốc vì nó dễ làm.
Song song đó, hóa chất dùng để ngâm giá và pha nước tưới giá cũng là của Trung Quốc. “Ở đây nhiều người làm vậy không à. Ủ
đậu vài tiếng rồi ngâm nước vôi, sau đó cách 3 tiếng thì tưới nước một lần. Nước phải xử lý bằng cách
pha một thứ bột. Các lu giá đến ngày thứ 2 có thể ngâm với thuốc chống rễ được
rồi. Ngày thứ 2 và ngày thứ 3 ngâm với thuốc này khoảng 15 phút mỗi lần ngâm,
qua hôm sau là ra giá. Không có thuốc đố ai làm được”, chị Ph. cười.
Để tìm hiểu
rõ việc dùng hóa chất sản xuất giá, chúng tôi đã đi nhiều cơ sở làm giá tại
H.Hóc Môn (TP.HCM); cuối cùng, cũng được cơ sở làm giá của ông H. (xã Trung
Chánh) nhận vào học nghề. Khuôn viên để dành làm giá ở nhà ông H. rộng hơn 30 m2. Trên các giá đỡ bằng khung sắt là các lu sành
chứa đậu, giá được xếp thứ tự theo số ngày đã ủ. Ông H. hỏi tôi đã từng làm giá chưa. Khi nghe tôi nói đã làm rồi, làm bằng đậu xanh của ta, cũng
tưới nước thường xuyên nhưng cọng giá vừa dài vừa
nhiều rễ, nhiều lá nên bán không ai mua, ông H. cười, vừa kéo từng nắm giá trắng,
mập trong lu ra ngoài vừa nói: “Trời ơi, đậu đó sao mà làm được. Làm giá không
đơn giản đâu. Ở đây có dùng thuốc mới ngon như vậy. Thuốc nhập từ nước ngoài”.
Nguyên liệu đều của Trung Quốc
Qua nhiều ngày làm việc tại cơ sở ông H., chúng tôi nhận thấy quy trình để làm
ra một lu giá (cho từ 15 kg giá trở lên) trải qua nhiều công đoạn. Quan trọng
nhất là pha hóa chất và tưới vào giá để cọng giá
phát triển đúng ý
muốn. Đậu dùng để làm giá phải là loại đậu Trung Quốc hạt nhỏ, đều tăm tắp được
đóng gói trong bao 50 kg. Vừa đổ 1,5 kg đậu vào mỗi lu, tôi thắc mắc sao không
dùng đậu xanh trong nước, anh G., người làm công lâu năm ở đây khó chịu: “Vì nó
cho giá đẹp, dễ làm chứ làm ra cọng dài nhằng như đậu xanh mình
ai mà mua”. Sau khi cho đậu vào, chúng tôi lấy miếng đệm đậy lên trên, dùng
vòng sắt cứng chèn lại. Đậu được ủ khoảng 12 giờ rồi ngâm tiếp 6 giờ với nước
vôi. Sau đó, các lu giá được úp xuống. Từ thời điểm này trở đi, cứ mỗi 3 giờ
các lu giá lại được lật lên để ngâm nước khoảng 10 phút rồi úp xuống. Theo kinh
nghiệm của vợ chồng ông H., giá ngon hay không còn phụ thuộc vào nước ngâm. Nước ngâm giá chính là nước giếng được pha với
một loại bột màu trắng (đựng trong bao bì loại 50 kg, xuất xứ từ Trung Quốc).
Nước được pha với loại bột này sẽ dùng để ngâm giá từ khi
bắt đầu cho đến ngày thu hoạch.
Không nhận làm giá “không hóa chất”
Chị Ph. cho biết, có nhiều nhân viên siêu thị xuống trực tiếp đặt mua giá với
số lượng nhiều, ổn định nhưng phải đảm bảo yêu cầu là không sử dụng bất kỳ loại
hóa chất nào trong quá trình sản xuất. Thế nhưng khu này không có cơ sở nào nhận làm. Chị Ph. nhăn mặt: “Không có thuốc
làm rất khó, giờ mình đã có mối ổn định rồi, làm như vầy dễ hơn, làm không thuốc cọng giá ốm, xấu, lỡ siêu thị không mua nữa
biết làm sao?”.
Đến ngày thứ 3, đúng 13 giờ, ông H. lấy một gói bên ngoài in toàn chữ Trung
Quốc, bên trong chứa 20 ống nhựa nhỏ, đựng chất lỏng màu trắng, cắt ra pha thêm
vào nước ngâm giá (loại nước đã có pha chất bột trắng). Vừa lật các lu giá
lên, tôi vừa thắc mắc: “Bây giờ có nhiều thứ hóa chất độc hại quá rồi, mình xài
thêm cái này có sao không ông?”. Ông H. vừa cho thứ nước pha 2 loại hóa chất vào lu vừa nói cho qua chuyện: “Nếu độc sao nhiều
người xài từ hồi đó tới giờ? Phải có nó thì giá mới ngon, để được lâu, biết chưa!”.
Giá được ngâm ở công đoạn này khoảng 15 phút thì chúng tôi trút hết nước và úp xuống.
Sau công đoạn xử lý với hóa chất thứ 2, giá trong các lu tiếp tục được tưới
ngâm với thứ nước pha hóa chất đầu tiên cho "bung" tối đa; đến khi
nào có mối lái đến, giá được lấy ra, sàng sạch vỏ đậu rồi cho vào túi mang đi
tiêu thụ, thường là ở chợ đầu mối Hóc Môn, các
chợ nhỏ và quán ăn.
Tay chân lở ngứa, mất móng…
Ông H. khuyên tôi nên xin đi làm công nhân trong các KCN vì làm nghề
này dù mấy tiếng đồng hồ mới tiếp xúc với nước một lần nhưng tay chân đều bị lở,
ngứa, móng bị hư hết. Vừa nói ông H. vừa đưa bàn tay, bàn chân cho tôi xem. Tay
ông H. bị lở, da bị ăn mòn, ngứa ngáy; móng chân bị hư, nhiều ngón mất móng.
Người làm giá luôn khẳng định thuốc mà họ dùng không độc hại, không ảnh hưởng
đến sức khỏe người ăn giá. Nhưng chính những chủ cơ sở này cũng không dám ăn
giá do họ làm. Khi tôi hỏi, thì bà N. - vợ ông H. nói qua loa: “Nhà này
không ai ăn giá hết”. Chính chị Ph. cũng thừa nhận gia đình hạn chế ăn giá và ở
xóm chị, nhiều người dân biết rõ quá trình
làm giá có dùng hóa chất Trung Quốc nên cũng không dám ăn. Nếu nhà có đám tiệc,
họ đến đặt một vài lu không bỏ thuốc.
Loại đậu và
hóa chất mà các cơ sở làm giá sử dụng là
giống nhau. Họ sản xuất giá với quy trình giống nhau. Trên các bao bì chứa đậu
vừa có chữ Việt vừa có chữ Trung Quốc. Phần chữ Việt ghi xuất xứ đậu là từ
Trung Quốc. Riêng bao bì các loại hóa chất chỉ có chữ Trung Quốc. Hầu hết các
chủ làm giá đều cho biết, họ mua đậu và hóa chất từ những người chuyên bán các loại nguyên liệu, dụng cụ làm giá. Họ
chỉ nghe nói những người này nhập hàng về từ Trung Quốc. Mỗi ngày, chỗ của ông
H. cung cấp ra thị trường từ 800 kg đến 1 tấn giá. Riêng chỗ chị Ph. mỗi ngày
bán hơn 500 kg ra các chợ ở Q.5, Q.6. Chỉ riêng trong khu vực nhà ông H. đã có tới hơn 20 cơ sở làm giá quy mô như ông. Theo một người chuyên
vận chuyển giá cho chợ đầu mối Hóc Môn, ước tính mỗi đêm, chợ này tiêu thụ khoảng
50-60 tấn giá.
Thanh Thùy
(Thanh Niên)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét