Lỗ hổng miễn học phí sư phạm

Lỗ hổng miễn học phí sư phạm

23/04/2012 3:30

Chính sách miễn giảm học phí cho sinh viên ngành sư phạm đã không còn phát huy tác dụng.

Không còn thu hút người học

Từ năm 1998, theo Quyết định 70 của Thủ tướng Chính phủ, học sinh - sinh viên (HS-SV) ngành sư phạm (SP) được miễn học phí. Thời điểm đó, từ một ngành đang ở trong tình trạng “chuột chạy cùng sào”, SP trở thành lựa chọn của rất đông thí sinh dự thi.

Tại Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, từ 22.539 thí sinh đăng ký dự thi năm 1998 đã tăng lên 29.725 vào năm 1999 và vọt lên 41.235 trong năm 2000. Điểm chuẩn khối ngành SP các năm này cũng tăng mạnh, ví dụ ngành SP toán từ 20 điểm năm 1999, tăng lên 31 điểm (có nhân hệ số môn toán) vào năm 2000, 22 điểm vào năm 2002, 24 điểm vào năm 2004...

Năm 2000, ĐH Sư phạm TP.HCM là một trong 10 trường ĐH có điểm trúng tuyển cao nhất nước. Tuy nhiên, thời gian sau này lượng thí sinh dự thi vào trường ngày càng giảm, đến năm 2010 chỉ còn 15.127 thí sinh đăng ký dự thi. Trong đó, nhiều ngành liên tục phải tuyển nguyện vọng 2 với mức điểm 13, 14...  Đến năm 2011 điểm trúng tuyển nhiều ngành SP ở các trường ĐH Đồng Tháp, ĐH An Giang, ĐH Cần Thơ, ĐH Tây Bắc… đều ở mức từ 13 - 14, bằng điểm sàn.

Thạc sĩ Nguyễn Anh Đức - Trưởng phòng Công tác HS-SV Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, cho biết: “Mỗi năm, Bộ GD-ĐT cho phép trường tuyển khoảng 400 sinh viên đào tạo SP được miễn học phí. Tuy nhiên, số lượng SV đăng ký học SP những năm gần đây không nhiều, chỉ gần vừa đủ chỉ tiêu được giao”. Thạc sĩ Tạ Quang Lâm - Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Sư phạm TP.HCM nhận định: “Chính sách miễn học phí ban đầu thu hút rất đông thí sinh dự thi vào ngành SP. Tuy nhiên, đến giờ gần như đã không còn phát huy tác dụng”.

Cam kết cũng như không

Thông tư liên tịch số 66 năm 1998 của Bộ GD-ĐT và Bộ Tài chính nêu rõ: “Miễn học phí cho HS-SV hệ chính quy tập trung ngành SP khi vào học có cam kết sau khi tốt nghiệp phải phục vụ trong ngành GD-ĐT. Các đối tượng nêu trên nếu không thực hiện cam kết sẽ phải bồi hoàn toàn bộ số tiền đã được miễn góp học phí trong thời gian học tại trường”.

Cam kết là một chuyện, bồi hoàn học phí lại là chuyện khác. Đại diện các trường SP đều cho biết, từ khi triển khai đến nay chưa trường hợp nào bị chế tài phải bồi hoàn học phí dù thực tế rất nhiều SV không thực hiện đúng cam kết. Thạc sĩ Lâm cho biết: “Thời gian đầu nhiều SV không dám cam kết phục vụ SP để được miễn học phí vì sợ ràng buộc sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, sau nhiều lứa SV ra trường, có người dù không làm việc trong ngành như cam kết ban đầu vẫn không phải bồi hoàn học phí nên lượng SV vào trường giai đoạn sau cam kết rất đông”. Tại Trường ĐH SP kỹ thuật TP.HCM, theo khảo sát các khóa tốt nghiệp, chỉ có khoảng trên dưới 10% SV ra trường làm trong lĩnh vực GD-ĐT. Con số này bao gồm cả SV được miễn và không miễn học phí.

Thạc sĩ Đức cho hay: “Thực tế vẫn có nhiều trường đào tạo công nhân kỹ thuật ở các địa phương cần tuyển giáo viên kỹ thuật của trường. Tuy nhiên, SV không chịu về vì không muốn làm việc tại vùng sâu vùng xa, lương thấp và không có điều kiện học tập lên cao. Như vậy, xét về chủ trương thì chính sách miễn học phí cho HS-SV SP là rất cần thiết, nhưng nếu các SV không thực hiện đúng cam kết thì sự đầu tư này thực sự lãng phí và không công bằng đối với các SV khác”.

Bà Trần Thị Chúc - Trưởng phòng Công tác SV Trường ĐH Sài Gòn ý kiến: “Thực tế có nhiều SV học xong nhưng không được phân công công việc vì Sở GD-ĐT không có nhu cầu, SV phải tự tìm công việc, vì vậy các trường hợp này rất khó bắt SV bồi hoàn học phí”.

“Chạy” đúng đường mới có nhiệm sở

Theo các chuyên gia, tìm việc đúng chuyên môn không dễ là lý do quan trọng khiến ngành SP hiện nay không còn hấp dẫn SV cho dù được miễn giảm học phí.

Năm 1998, hầu hết SV sau khi tốt nghiệp tại Trường ĐH Sư phạm TP.HCM trở về địa phương đều được phân công trong ngành. Những năm sau này, SV tốt nghiệp trở về địa phương rất khó được phân nhiệm sở.

Lãnh đạo một trường ĐH có đào tạo SP chua chát: “Nhiều SV sau khi tốt nghiệp cho biết về địa phương không được Sở phân công công việc. Muốn có được một chỗ đi dạy, cần phải “chạy” đúng đường dây với mỗi suất khoảng 60 - 100 triệu đồng tùy theo địa bàn. Tôi từng chứng kiến một trường hợp xin về Bình Phước dạy hợp đồng phải bỏ ra 25 triệu đồng, nhưng chỉ sau một năm bị cho nghỉ việc và giờ đang phải ở nhà làm hạt điều. Tôi thực sự xót xa trước những tình cảnh như vậy”. Vị lãnh đạo này nói thêm: “Thực tế vẫn có nhiều địa phương thiếu giáo viên và tuyển giáo viên, nhưng khâu tuyển dụng rất bất cập. Do vậy, để chính sách miễn học phí này thực sự hiệu quả trước hết cần phải làm tốt công tác phân công việc làm. Đặc biệt, cần phải có thanh tra vào cuộc để kiểm soát các sở trong việc phân công nhiệm sở nhằm tránh những bất cập trên”.

Để thay đổi tình trạng hiện nay, thạc sĩ Tạ Quang Lâm đề nghị: “Ngoài việc miễn học phí còn phải chú trọng hơn vào chính sách đầu ra. Người học cần được phân công việc làm phù hợp và có mức lương đủ sống được với nghề”.

Hà Ánh (Thanh Niên)

BẠN ĐỌC PHẢN HỒI - COMMENT (8)

Hoàng Vũ

Tôi là một giáo viên dạy cấp 2 được 3 năm rồi và điều tôi nói rất chân thành là các bạn trẻ nếu đi Sư Phạm thì nên suy nghĩ lại. Có nhiều người giàu nhờ dạy kèm môn chính, chứ dạy môn phụ thì với lương 2.117.000đ như tôi hiện nay, tháng 5 tới có thể là 2.500.000đ thì xin lỗi 30 năm nữa không dám lập gia đình vì tôi còn không nuôi nổi tôi nữa... Và học sinh hiện tại khác xưa rất nhiều, bệnh chỉ tiêu, thành tích trong giáo dục...Nếu có cơ hội, tôi sẽ không đi Sư Phạm nữa.

Hùng Việt

Tôi có hai người em học sư phạm ,1 là học sư phạm tin Quy Nhơn, 1 em học cao đẳng tiểu học Đà Nẵng, sau khi tốt nghiệp về quê ở tỉnh Quảng Nam nhưng trong 3 năm vẫn thi tuyển không đậu công chức, phải chờ đến lúc nhà nước quyết định bỏ thi công chức 2 em tôi nộp đơn xét tuyển đi miền núi huyện Tây Giang nhưng vẫn không được với lý do ko nằm trong đối tượng ưu tiên 1, 2,3,4......... ,nhưng các sv khác tỉnh đến nộp hồ sơ vẫn được xét tuyển. Cuối cùng 2 em tôi phải xin việc khác trái nghành để kiếm thu nhập và trả nợ vay vốn . Tôi mong rằng nhà nước có chủ trương mới , có hướng giải quyết mới hơn để SV SP sau khi tốt nghiệp ra trường có chỗ dạy ổn định.

Thu Hiền

Nội dung bài báo nêu rất sát thực tế. Công tác tuyển dụng hiện nay phó thác hết cho Sở Nội vụ, chắng có ai kiểm tra, kiểm soát việc tuyển dụng. Phóng viên thử đóng vai đi thi thử tuyển công chức thì biết ngay. Một số thành phần thuộc COCC biết trước đề thi, còn khi chấm thi lại được nâng đỡ. Nhiều người tình nguyện lên vùng sâu, vùng xa dạy cũng đâu có dễ còn bị cản bởi hỗ khẩu... Công tác tuyển dụng hiện nay rất bát nháo nhưng ít được nói đến mong quí báo xâm nhập vào lĩnh vực này.

Lê Trí Dũng

Cảm ơn bài báo đã nói rất trung thực.Quê tôi ở Nghệ An nhưng hộ khẩu và sinh sống ở tỉnh Daklak,bản thân tôi ước mơ từ bé được vào học ngành sư phạm theo sở thích và truyền thống của gia đình. Năm 2001 tốt nghiệp Đại học Sư Phạm tp HCM, biết bao nhiêu nhiệt huyết muốn đưa đựơc con chữ,kiến thức của mình về Daklak phục vụ trong ngành sư phạm nhưng xin việc rất nhiêu khê.Muốn có một chỗ dạy ổn định bạn bè tôi phải "chạy" hết 20 triệu với thời giá lúc đó.Tôi nghĩ nếu có số vốn 20 triệu lúc đó tôi không cần phải đi dạy học.Tôi xuống lại tp HCM làm công việc viết lách cho đến nay.

BL

Tôi có một người quen có con học Đại học SP. học xong ra trường nhưng không xin được việc vì "phải chạy" khoảng trăm triệu. Thế là em đó " bẻ lái" qua học ngành khác làm lại từ đầu. Với lý do: để trăm triệu đó có cái nghề làm phù hợp với xã hội còn hơn biết chừng nào mới "gỡ" lại vốn. Nếu không"bóp cổ" học trò!

Thaythay56

Tôi rất dồng tính với bài viết của quí báo.Việc SV SP ra trường đi xin việc phải bỏ ra một số tiền lớn là một sự bóc lột ghê gớm:với đồng luong như hiện nay thì không khác nào phải dạy không công vài năm trời.Vì vậy mà ở nhiều trường của Bình phước có cơ số giáo viên thừa 20-30 GV là khá phổ biến. GV lên lớp với tâm trạng phải "cày" để trả nợ thì tâm trí đâu mà dạy cho tốt được...

Đặng Thị Hiếu

Thực trạng sinh viên sư phạm ra trường kiếm được việc làm đúng nghề mình đã chọn là rất ít. Có trường hợp chạy 30 triệu để được dạy hợp đồng ở địa phương, kết thức hợp đồng 3 tháng rùi bị nghỉ việc phải làm công nhân trong nhà máy bao nhiêu năm nay. cũng có trường hợp giáo viên day hóa cấp 3 mà viết phương trình đơn giản vẫn sai, mà vì sao họ vẫn được dạy. thực trạng này là do đâu?. hỏi làm sao ai dám học sư phạm nổi.

Nguyễn Văn Mới

Miễn học phí cho sinh viên ngành sư phạm như một "cái bẫy" sinh viên. Sinh viên tưởng được nhiều, nhưng sự thật thì mất nhiều. Lý do học xong rồi thì tìm việc ở đâu. Mỗi quận, huyện chỉ có một số trường nhất đinh, số giáo viên biên chế cố định, giáo viên đến tuổi nghỉ hưu thì ít, đâu có chỗ cho sinh viên mới ra trường... Thật khó quá!