LÀM THẦY HAY
LÀM THỢ? (có chỉnh sửa)
DIỆU
KIM
Báo
Thanh Niên tháng 12-2012 đưa tin Trường Trung cấp nghề Bạc Liêu vắng vẻ học
viên, dù cơ sở vật chất và đội ngũ giảng viên xem ra khá đầy đủ. Trong khi đó
nhiều em sinh viên vùng xa đang “bơi” ở TP.HCM với các chương trình học, và học
phí, tiền ăn ở cao ngất…
Thực
tế là hiện nay phần lớn các gia đình và bản thân các sinh viên đều thích chọn
những ngành có vẻ “sang sang”, được làm việc ở văn phòng, chứ không mấy người mặn
mà với việc học nghề. Rất nhiều em chen nhau học kế toán, luật, quản trị kinh
doanh, ngân hàng…nhưng khi ra trường rất khó khăn tìm được việc làm bởi xã hội
đã bão hoà, và bởi hàng loạt doanh nghiệp đã giải thể. Như vậy giấc mộng “làm
thầy” gần như tan biến. Hoặc phải làm tạm những nghề khác để chờ đợi, có khi đổi
nghề luôn mà sống. Chưa kể, nhiều trường tại TP.HCM bây giờ cũng tuyển sinh dễ
dãi vì thiếu chỉ tiêu, học viên điểm thấp lè tè cũng được tuyển vào, học hành lớt
phớt rồi cũng có bằng cấp, rồi có tìm việc được hay không thì học viên ráng chịu.
Cho nên cầm cái bằng cấp của những ngành “thời thượng” nhưng không có gì bảo đảm
sẽ thành công sau này.
Trong
khi đó, công cuộc xây dựng đất nước có nhu cầu rất lớn về “thợ”, rất cần những
thợ tay nghề cao, chuyên môn giỏi. Kỹ thuật điện, điện tử, điện gia dụng, cơ
khí, ô tô, nhiệt, xây dựng, thực phẩm, may mặc, bác sĩ máy tính v.v… đều có cơ
hội việc làm cao. Mà những ngành đó xem ra trường Bạc Liêu và một số trường tỉnh
đã mở khá đầy đủ, không cần phải chạy lên Sài Gòn để học. Hoặc có thể học căn bản
ở tỉnh cho đỡ chi phí gia đình, rồi trong quá trình đi làm sẽ tìm tòi học thêm,
nghiên cứu thêm. Học cả đời, học qua thực tế, chứ đâu chỉ vài năm ở trường.
Làm
thầy hay làm thợ không quan trọng. Quan trọng là có việc làm phù hợp, còn hơn
chạy đôn chạy đáo vì những hư danh ảo. Nhiều người thành danh và khá giả nhờ
tay nghề kỹ thuật cao, chứ không phân biệt thầy hay thợ. Tôi có cô em họ, thằng
con trai của cô không chịu thi đại học nào hết mà nằng nặc đòi làm bếp. Nghe cô
rầy la nó hoài, tôi bèn can thiệp, bảo cô cứ cho nó sống đúng với bản chất,
năng khiếu, vì tôi nhớ hồi nhỏ nó thường say mê nấu nướng. Quả vậy, khi nó vào
làm một nhà hàng Nhật, tự mày mò học hỏi, được ông đầu bếp người Nhật thương mến,
cho làm phụ tá và dạy nghề. Mới vài năm mà lương của nó đã tròm trèm 10 triệu đồng
mỗi tháng. Mẹ nó giờ hết rầy mà…khoe. Mấy cô thợ may cạnh nhà tôi, chỉ có cái
tiệm nhỏ trong con hẻm ngoằn ngoèo, vậy mà khách hàng nườm nượp, chưa kể còn
may bỏ mối cho shop thời trang. Còn hai tháng nữa mới đến tết mà tiệm đã thôi
nhận khách, vì hàng đã quá nhiều. Còn một anh thợ sửa điện, sửa máy lạnh, tủ lạnh
gần chỗ tôi cũng “chạy sô” bở hơi tai, vì khách hàng rất tin tưởng, gọi tới nhà
liên tiếp. Bạn tôi là thợ sửa vi tính cũng vậy, khách hàng luôn ưu ái, vì hầu hết
nhà nào cũng có máy tính, làm gì không trục trặc. Họ thích kêu thợ về nhà vì họ
đỡ phải khiêng xách tới tiệm. Chỉ cần vệ sinh máy thôi đã gần 100.000đ, đâu phải
kém cạnh. Nếu máy hư nhiều thì thợ sẽ tự mang đi, rồi trả lại sau, giá cả “ngon
lành”.
Kinh
tế khó khăn, gia đình có con đi học càng khó khăn hơn, vì phải thắt lưng buộc bụng,
đi mượn, đi vay cho con đóng học phí, sinh hoạt. Vì vậy niềm hy vọng trút hết
vào con. Nhưng nỗi thất vọng sẽ lớn hơn khi nó không tìm được việc làm hoặc làm
việc khác với ngành đã học. Nên chăng đừng quá ảo tưởng vào những chức danh mà
cần nhìn thẳng vào năng khiếu của con mình và vào thực tế xã hội để tìm ngành học
và nơi học vừa sức, phù hợp. Khi người ta yêu nghề, làm đúng sở trường thì khả
năng thành công và hạnh phúc lớn hơn.
Và
một điều quan trọng nữa, đó là duyên nghiệp. Mỗi người sinh ra hầu như đã có một
cái “nghiệp” từ kiếp trước, nghĩa là đã huân tập, gieo trồng hạt giống của nghề
nghiệp đó, cho nên bên cạnh chữ “nghề” lại có chữ “nghiệp” là vì thế. Ông bà xưa
có câu: Nghề chọn người chứ người không chọn nghề. Dĩ nhiên không hẳn là thụ động
ngồi chờ cái gì đến sẽ đến, nhưng cũng nên chú trọng chọn nghề sao cho đúng với
cái chất của bản thân mình, nghĩa là đúng năng khiếu, sở thích. Nếu chọn không
đúng thì loay hoay cũng sẽ đổi nghề, sẽ trở lại với năng khiếu của mình.
Cho
nên, nghề sẽ đến với chúng ta đúng với nghiệp đã gieo, đừng bon chen hư ảo. Tuy
nhiên, có những nghề mà Đức Phật khuyến cáo không nên làm, thì nhất định chúng
ta không được chọn, mà lỡ có theo rồi thì cũng phải nỗ lực thay đổi, để chuyển
nghiệp. Nghề sản xuất và buôn bán vũ khí, nghề buôn thịt chúng sinh, dính tới
sát sinh, nghề sản xuất và buôn rượu (cả những chất gây nghiện), nghề buôn người,
nghề sản xuất và buôn bán chất độc. Không cái nghiệp nào mà không chuyển được nếu
chúng ta kiên quyết. Những nghề này có làm giàu cách mấy cũng phải bỏ vì không
phải chánh mạng.
Và
chánh mạng còn ở chỗ, nghề nghiệp dù có sang trọng hay chân chính đi nữa mà người
làm nghề không tận tuỵ, không trung thực, không cầu tiến, thì nhân quả cũng rất
xấu. Nhiều doanh nghiệp sản xuất gian dối, nhiều cán bộ, cảnh sát tham nhũng, hối
lộ, những thầy cô giáo bắt học trò học thêm, những bác sĩ ăn hoa hồng cao trên
toa thuốc v.v…đều bị xã hội lên án, hoặc phá sản, hoặc ra toà, hoặc con cái phá
của… Nghề nào kiếm được đồng tiền chân chính thì hạnh phúc sẽ lâu bền. Hạnh
phúc không chỉ là thu nhập cao hay thấp, mà còn là sự hoà thuận, an vui trong
gia đình. Những giám đốc nắm trong tay bạc tỷ nhưng vợ thì ngoại tình, bài bạc,
con cái thì đua xe, ma tuý, chính là những bằng chứng đau lòng. Cho nên, làm thầy
hay làm thợ không quan trọng, mà phải chọn nghề đúng với sở trường và lương
tâm, thì cuộc sống sẽ an ổn lâu dài.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét